Vogue dùng người mẫu A.I: tương lai thời trang hay sự giả dối?

Sự xuất hiện của một người mẫu được tạo ra hoàn toàn bằng trí tuệ nhân tạo (A.I) trong quảng cáo của thương hiệu Guess trên ấn phẩm in tháng 8/2025 của tạp chí Vogue đã thổi bùng lên một ngọn lửa tranh cãi dữ dội, đặt ra những câu hỏi cấp thiết về tương lai của sự sáng tạo, lao động và những tiêu chuẩn sắc đẹp trong kỷ nguyên số.

Lần đầu tiên trong lịch sử của mình, tạp chí thời trang danh giá Vogue cho đăng tải hình ảnh một "người mẫu ảo", một động thái được xem là bước ngoặt nhưng cũng đầy rủi ro. Nhân vật chính trong chiến dịch quảng cáo của Guess là một phụ nữ tóc vàng, khoác lên mình bộ trang phục mùa hè với áo hoa và váy maxi sọc, một hình ảnh duyên dáng nhưng lại thiếu đi linh hồn và sự tồn tại của con người thật.

Ngay sau khi số tạp chí được phát hành, một làn sóng phản đối mạnh mẽ đã nổ ra từ các độc giả, chuyên gia trong ngành và các nhà hoạt động xã hội. Họ bày tỏ sự thất vọng và lo ngại sâu sắc trước viễn cảnh công nghệ A.I đang dần lấn át và thay thế vai trò của con người trong một lĩnh vực vốn tôn vinh sự độc đáo và cảm xúc.

Lời giải thích của Vogue và sự phản đối không lắng dịu

Trước cơn bão chỉ trích, Vogue đã nhanh chóng lên tiếng, khẳng định rằng đây chỉ là nội dung quảng cáo trả phí từ đối tác (paid partnership) và hoàn toàn không thuộc phần nội dung do ban biên tập của tạp chí thực hiện. Tuy nhiên, lời giải thích này dường như không đủ sức xoa dịu dư luận. Công chúng cho rằng, với vị thế và tầm ảnh hưởng của mình, Vogue phải có trách nhiệm với mọi nội dung xuất hiện trên tạp chí, dù là quảng cáo hay bài viết.

Người mẫu ảo này là sản phẩm của công ty công nghệ Seraphinne Vallora và được chính đồng sáng lập Guess, ông Paul Marciano, trực tiếp lựa chọn. Mặc dù trong quảng cáo có một dòng ghi chú rất nhỏ "Sản xuất bởi Seraphinne Vallora trên A.I", nhiều người cho rằng sự minh bạch như vậy là chưa đủ. Việc thiếu một tuyên bố rõ ràng, dễ nhận biết có thể khiến độc giả lầm tưởng đây là người mẫu thật, vô tình cổ xúy cho một vẻ đẹp hoàn hảo đến phi thực tế.

Những tiếng nói phản đối mạnh mẽ

Người mẫu ngoại cỡ và nhà hoạt động vì sự tích cực cơ thể, Felicity Hayward, đã lên án gay gắt động thái này trên trang cá nhân của mình. Cô gọi đây là một hành động "lười biếng và rẻ tiền", cho rằng việc sử dụng người mẫu A.I đã phá hủy những nỗ lực không mệt mỏi trong nhiều năm qua của cộng đồng nhằm thúc đẩy tính đa dạng và hình ảnh cơ thể tích cực trong ngành công nghiệp thời trang.

Chung mối lo ngại, bà Vanessa Longley, Giám đốc điều hành của Beat - một tổ chức từ thiện hàng đầu tại Anh chuyên về rối loạn ăn uống - đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc. Bà cảnh báo về những tác động tiêu cực khôn lường đến sức khỏe tâm thần, đặc biệt là với giới trẻ. "Việc liên tục tiếp xúc với những hình ảnh được A.I tạo ra, hoàn hảo đến từng chi tiết một cách phi thực tế, có thể làm trầm trọng thêm sự tự ti về ngoại hình và góp phần gây ra các chứng rối loạn ăn uống," bà Longley nhấn mạnh.

Phản hồi từ nhà sáng tạo A.I và những hạn chế bị phơi bày

Đối mặt với chỉ trích, Seraphinne Vallora, công ty công nghệ đứng sau người mẫu ảo, đã đưa ra lời phản hồi. Họ cho rằng hình ảnh người mẫu A.I của mình không có nhiều khác biệt so với những hình ảnh thời trang đã qua chỉnh sửa kỹ lưỡng thường thấy.

Tuy nhiên, chính Seraphinne Vallora cũng phải thẳng thắn thừa nhận những hạn chế trong công nghệ của mình. Công ty tiết lộ rằng danh mục người mẫu A.I hiện tại còn thiếu tính đa dạng về chủng tộc. Đáng chú ý, các bài đăng có người mẫu không phải da trắng thường nhận được lượng tương tác thấp hơn một cách đáng kể. Một vấn đề nghiêm trọng khác là công ty hiện vẫn chưa thể phát triển thành công người mẫu có dáng người ngoại cỡ (plus-size) do những rào cản về mặt công nghệ A.I hiện tại. Lời thú nhận này càng làm dấy lên lo ngại rằng A.I không chỉ tái tạo mà còn có thể khuếch đại những định kiến và tiêu chuẩn sắc đẹp hạn hẹp vốn đã tồn tại trong xã hội.

Tương lai nào cho sáng tạo và con người?

Vụ việc của Vogue và Guess không chỉ là một tranh cãi đơn lẻ, nó là hồi chuông cảnh báo về một xu hướng đang ngày càng gia tăng trong ngành thời trang. Việc sử dụng A.I đang làm dấy lên những lo ngại hiện hữu về tương lai việc làm của các nhiếp ảnh gia, nhà tạo mẫu, chuyên gia trang điểm và đặc biệt là người mẫu thật.

Liệu sự sáng tạo, cảm xúc và những câu chuyện độc đáo mà con người mang lại có nguy cơ bị thay thế bởi những thuật toán và hình ảnh vô hồn? Ngành công nghiệp thời trang đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng, nơi họ phải lựa chọn giữa việc chạy theo công nghệ một cách thiếu kiểm soát và việc bảo vệ giá trị nhân văn, sự đa dạng và tính chân thực - những yếu tố vốn là linh hồn của thời trang. Cuộc tranh luận này chắc chắn sẽ còn tiếp diễn, định hình lại bộ mặt của ngành công nghiệp trong nhiều năm tới.